Πρόωρη Ωοθηκική Ανεπάρκεια

Ο όρος πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια (ΠΩΑ) περιγράφει διαταραχές στη λειτουργία των ωοθηκών και συνδέεται με προβλήματα γονιμότητας. Τα συμπτώματα της ΠΩΑ μοιάζουν με αυτά της πρόωρης εμμηνόπαυσης, ωστόσο οι δύο καταστάσεις δεν ταυτίζονται.

Η ΠΩΑ επηρεάζει το 1% των γυναικών μέχρι την ηλικία των 40 ετών και το 1 τοις χιλίοις σε ηλικίες κάτω των 30. Σχετίζεται με μειωμένη παραγωγή οιστρογόνων και υψηλά επίπεδα γοναδοτροπινών, ενώ στις εκδηλώσεις της περιλαμβάνονται διαταραχές της περιόδου και φαινόμενα όπως οι εξάψεις και η νυχτερινή εφίδρωση, τα οποία παρατηρούνται στις γυναίκες που εισέρχονται στη φάση της εμμηνόπαυσης. Ωστόσο, πάσχουσες από πρόωρη ωοθηκική ανεπάρκεια μπορεί να διατηρούν μέρος της λειτουργικότητας των ωοθηκών τους και να εμφανίζουν κατά περιόδους εμμηνορρυσία.

Όσον αφορά την κατηγοριοποίηση της ΠΩΑ, η πρωτοπαθής ωοθηκική ανεπάρκεια οφείλεται σε δυσλειτουργία των ωοθηκών, ενώ η δευτεροπαθής σχετίζεται με αδυναμία του υποθαλάμου και της υπόφυσης να παράγουν κανονικά επίπεδα γοναδοτροπινών, κάτι που με τη σειρά του επηρεάζει τη λειτουργία των ωοθηκών. Αιτίες που προκαλούν την ΠΩΑ είναι η εξάντληση των ωοθυλακίων που μπορεί να οφείλεται σε χρωμοσωμικές ανωμαλίες ή θεραπείες που επηρεάζουν τις ωοθήκες και η δυσλειτουργία των ωοθηκών που προκαλείται από αυτοάνοσα νοσήματα, γενετικές ανωμαλίες , έλλειψη ορισμένων ενζύμων και φλεγμονές.

Στην περίπτωση της πρωτοπαθούς ανεπάρκειας, η αποκατάσταση του εμμηνορυσιακού κύκλου είναι πιθανό να επιτευχθεί μέσω της χορήγησης οιστρογόνων και προγεστερόνης.

Εφόσον η ανεπάρκεια δεν είναι αναστρέψιμη και η πάσχουσα επιθυμεί να τεκνοποιήσει, συνήθης λύση είναι η δωρεά ωαρίων και η εξωσωματική γονιμοποίηση. Είναι σημαντικό να τονιστεί ότι εφόσον η ΠΩΑ διαγνωστεί εγκαίρως, η πρόγνωσή της είναι καλύτερη και οι πιθανότητες διατήρησης ή αποκατάστασης της γονιμότητας μεγαλύτερες.